Illustratie: Renate Ritskes
In mijn praktijk merk ik dat cliënten klachten ervaren als moe, snel prikkelbaar, piekeren en pleasen. Wanneer we gaan onderzoeken waar dit in zit hoor ik vaak dat mensen veel bezig zijn met activiteiten die eigenlijk niet bij hen zelf horen. Hoeveel apen (verantwoordelijkheden) ze op hun schouders dragen. Ze gaan er soms letterlijk onder gebukt.
Dit blog geeft je informatie over het ontstaan van deze apen, waarom je ze op je schouders draagt en wat je kan doen om ze terug te leren geven bij wie ze horen.
Hoe komt die aap om mijn schouder?
Als kind leer je van je ouders dat er bepaalde zaken zijn die je zelf op dient te pakken. Ouders leren je de weg naar zelfstandigheid en zelfstandig functioneren. Ze leren je hoe je dingen aan moet pakken. Ze leren je dus hoe je je eigen apen (verantwoordelijkheden) kan verzorgen, eten geven en in leven houden. Prachtig….toch?
Wat er kan gebeuren is dat je je zelfs verantwoordelijk gaat voelen voor dingen die bij anderen liggen. Iemand vraagt jou om hulp of vraagt je iets te doen.
Sommigen zijn geneigd om dan gelijk de ander te willen helpen. Je wilt de relaite in stand houden of je bent bang dat als je nee zegt, je de relatie schaadt.
Wat levert deze aap mij op?
Door het verzorgen van al deze apen krijg je vaak een goed gevoel, je doet de ander een plezier, soms kan je dingen ook beter of handiger dan iemand anders en vaak ontvang je ook een schouderklopje van de ander.
Wat kost deze aap mij?
De schaduwkant van het verzorgen van de apen van een ander is dat jij steeds degene bent die in actie moet komen. Je draagt steeds meer apen en het verzorgen van deze apen, waar er steeds meer van komen, wordt een hele dagtaak. Je komt zelfs niet meer toe aan het verzorgen van je eigen apen!
Hoe kan ik hem leren terugspringen naar degene waar die hoort?
Als eerste moet je te beseffen dat wat je doet in eerste instantie lijkt alsof je de ander helpt. Echter, het zorgt er op langere termijn voor dat de ander niet zelf leert hoe hij zijn eigen apen kan verzorgen. Hij zal dus steeds bij jou aankloppen om het op te lossen.
Eigenlijk best een egoïstisch standpunt dat jij dus beter lijkt te weten hoe de apen te verzorgen van een ander en de ander niet te leren zijn eigen apen te verzorgen. Dit is natuurlijk nooit je bedoeling! Alleen wel een onbewust effect. Zolang jij de apen van een ander verzorgd, leert de ander het niet zelf!
Dus hoe goed bedoeld het ook is om de ander te willen helpen, je kan veel beter helpen door hem te leren hoe hij zijn eigen apen kan leren verzorgen!
Illustratie: Renate Ritskes
Stappen:
- luister eerst aandachtig naar wat de ander vraagt
- check bij jezelf of deze vraag valt onder jouw verantwoordelijkheid of van de ander
- wanneer de aap bij de ander hoort geef aan dat je de ander graag wil helpen dit zelf te leren oppakken (en het niet wilt afnemen).
- stel je vragen om de andere na te laten denken hoe hij het zelf aan zou kunnen pakken. Bijvoorbeeld:
- wat is precies het probleem waar je mee zit?
- wat heb je zelf al gedaan?
- waar loop je tegenaan?
- wat zou je zelf kunnen doen?
- mocht de ander echt zelf geen idee hebben, geef dan een idee of een mogelijkheid wat de ander zelf zou kunnen doen. Of deel een eigen ervaring wat jou heeft geholpen in een vergelijkbare situatie.
Je helpt de ander dus nog meer door hem zelf te leren zijn aap te verzorgen dan door de aap over te nemen!
Volg je bovenstaande stappen, dan zal je vast de komende tijd de apen door de kamer zien vliegen! En dat zal alleen gebeuren als je het gesprek of de kamer uitgaat met alleen je eigen apen!
